Aşırı sıcaklar verim kaybına neden oluyor
Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve yağış olmaması, kuraklık stresi ile karşı karşıya kalan ayçiçeğini olumsuz etkiliyor. Sıcaklıkların 35 derecenin üzerinde seyretmeye devam etmesi ve yeterli yağış gelmemesi halinde yüzde 60'larda verim kaybı bekleniyor.
Yağışların yetersiz olması, kavurucu sıcaklar, insanları olduğu kadar tarlada ekili mahsulü de olumsuz etkiliyor. Kavurucu sıcak ve kurak mevsimden en çok etkilenen ürünler arasında ayçiçeği de yer alıyor. Kuraklık stresi ile karşı karşıya kalan ayçiçeği, yağış bekliyor. Üreticiler umudunu az da olsa önümüzdeki günlerde gelecek yağışlara bağladı.
Ayçiçeğinde erken, orta ve geç ekim dönemi olmak üzere üç farklı zamanda yapılan ekiliş olduğunu söyleyen Lalapaşa Ziraat Odası Başkanı Taner Öztürk, verimin yağış miktarlarına, toprak yapısına ve iklim şartlarına göre değişim gösterdiğini belirtti. Toprak yapısı ve iklim şartlarından dolayı 0-30 kilo arasında yağışlar olduğu gibi hiç yağış almayan köylerinde olduğunu söyleyen Öztürk, yağışların köy köy değişik miktarlarda olduğunu aktardı.
10 kilonun üzerinde yağış alan bölgelerde erken ekilen ayçiçeklerinin tane beslemede iyi olacağını belirten Öztürk, önümüzdeki günlerde etkili olacak yağışların da ilaç gibi geleceğini düşündüklerini ifade etti.
" Yüzde 30-40 verim kaybı bekliyoruz"
Bölgedeki bazı ayçiçeklerinin toprak yapısından kaynaklı çok ölmüş durumda olduğuna değinen Öztürk, artık sıcak havanın ya da yağışın onlarda etki göstermeyeceğini belirtti. Süreci takip ettiklerini söyleyen Öztürk, ayçiçeğinde, yağ oranlarında ve verimde yüzde 30-40 kayıpları şu anda garantilemiş gördüklerinin altını çizdi.
Önümüzdeki dönemde sadece yağışın değil, hava sıcaklıklarının da verimi etkileyeceğini vurgulayan Öztürk, "35 derecenin üzerinde sıcaklık olursa, yağışlar da gelmezse bu zararın yüzde 50- 60'lara çıkacağını tahmin ediyorum. İnşallah böyle bir şeyi yaşamayız yağışlar gelir, sıcaklıklar mevsim normallerine döner" dedi.
"Poyraz esen rüzgarlar sevindirici"
Bitkinin yeterli miktarda su almış olsa bile 32 ve 33 derece sıcaklıklardan olumsuz etkilendiğini ve döllenme sorunu yaşadığını aktaran Öztürk, hava sıcaklıklarının 40 dereceyi bulmasının yanı sıra rüzgarın poyraz şeklinde esmesinin sevindirici yanı olduğunu ifade etti.
Bitki açısından bakıldığında rüzgarın poyraz şeklinde esmesinin hissedilen sıcaklığı 30 dereceye kadar düşürdüğünü söyleyen Öztürk, bunun olumlu bir gelişme olarak değerlendirildiğini ve bu şekilde devam etmesini temenni ettiklerini belirtti.
Poyrazın kesilmesi halinde bu kavurucu sıcaklıklarda ayçiçekleri veya yazlık diğer mısır, çeltik, kavun, karpuz gibi yörede az miktarlarda yetişen ürünlerde de döllenmeye ve güneş yanığına bağlı sorunlar yaşanacağının altını çizen Öztürk, "İnşallah poyraz kesilmez, yağış gelir. Çok sıkıntılı bir dönem geçiriyoruz. Ayçiçeğinde iklim değişikliğinden dolayı 3 senedir böyle bir sıkıntı yaşıyoruz. Sigortalarda bunun kuraklık kapsamına alınmasını, kuraklığın da TARSİM sigortası kapsamına alınmasını istiyoruz. Çiftçiliğin devam edebilmesi için dönüm başına kuraklığı desteklemesini, alan bazlı değil de tüm ilçeleri kapsayacak şekilde değerlendirilmesini istiyoruz" ifadelerine yer verdi.
Erken ekilen ayçiçeğine bakıldığında Nisan ve Mayıs aylarındaki havanın serinliğinden ve yağışlardan dolayı hem boy hem de kafa yapısının uyumlu olduğunu söyleyen Öztürk, hava sıcaklıklarının döllenme dönemine etkisinin ise tane dolum süresi bittiğinde görülebileceğini ifade etti.
" 40 derece sıcaklıklar geç ekilen ayçiçeğinin gelişim dönemini etkiledi"
40 derece sıcaklıkların geç ekilen ayçiçeğinin gelişim dönemini etkilediğini belirten Öztürk, boy verme döneminde gelen yağışların bir nebze de olsa umut ışığı olduğunu söyledi. Yağışların gelmesi ve poyraz etkisinin devam etmesiyle ayçiçeklerinin toparlayacağını aktaran Öztürk, özellikle geç ekilen ayçiçeğinde geçtiğimiz hafta etkili olan ve 20-30 kilo yağış alan bölgelerde gelişimin daha iyi tamamlandığını vurguladı.
Erken, orta ve geç ekilen ayçiçeklerinde iklimin, sıcaklığın, yağışın dengesiz olması gibi sorunlardan dolayı tam gelişimini tamamlayamadığını aktaran Öztürk, iklimsel dengesizlikler nedeniyle verim kaybı yaşanacağının garantilendiğini dile getirdi.
İpek Esma Çeşme