Balkanlar'la Türkiye arasındaki ticaret hacmi artacak

Kentteki bir tesiste Edirne Valiliği ev sahipliğinde, Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayelerinde, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türkiye İhracatçılar Meclisinin (TİM) destekleriyle gerçekleştirilen foruma Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Kosova Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, Bulgaristan Yenilik ve Büyüme Bakanı Rosen Karadimov, Bosna Hersek Dış Ticaret ve Ekonomik İlişkiler Bakanı Staşa Koşarac, Kuzey Makedonya Dışişleri ve Dış Ticaret Bakan Yardımcısı Zoran Dımıtrovskı, Arnavutluk Ekonomi, Kültür ve İnovasyon Bakan Yardımcısı Blerta Rama, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe, Dış Ekonomik İlişkileri Kurulu Başkanı Nail Olpak, Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, Edirne Valisi Yunus Sezer, ETSO Başkanı Sezai Irmak, milletvekilleri ve iş insanları katıldı.

Formda konuşan bakan Bolat, Türkiye ve Balkan ülkelerinin ticari ilişkileri ve karşılıklı yatırımlar alanında yeni fırsatlar oluşturmasını temenni etti.

Jeopolitik gerginliklerin ve iklim değişikliğinin küresel ekonomik bütünleşme için ciddi riskler oluşturduğunu ifade eden Bolat, “Geçmişteki ilerlemeleri tersine çevirme ve gelecekteki fırsatları tehlikeye atma tehdidi taşımaktadır. İklim değişikliği, hâlihazırda hassas olan ekonomilerde ekonomik büyümeyi tehdit etmektedir. Bölgemizde de iklim değişikliğinin etkilerini hissetmekteyiz. Son dönemde Bosna-Hersek sel felaketleriyle karşı karşıya kalmıştır. Kardeş Bosna-Hersek halkına geçmiş olsun dileklerimizi yineliyoruz.” Dedi.

Bolat, dünyada 2024 yılında küresel ekonomik büyüme oranının yavaşlama eğilimine devam ettiğine değindi.

Yavaşlayan küresel ekonomiye karşın dünya genelinde bölgesel iş birliklerine yönelik eğilimin arttığını vurgulayan Bolat, Balkan politikasının üst düzeyli siyasi diyalog, güvenlik, ekonomik entegrasyon ve bölgedeki çok kültürlü toplumsal yapıların korunması olarak nitelendirdi.

Bölgede ortak çıkar alanları yaratılarak mevcut iş birliğinin hızlandırılmasını hedeflediklerini dile getiren Bolat, ticaret rakamlarını paylaştı.

Bolat, 2023 yılında Balkan ülkeleriyle toplamda 34,3 milyar dolar ticaret yapıldığını açıkladı.

Balkan ülkeleriyle ticaret hacminin yüzde 23 arttığını söyleyen Bolat, “2024 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla bölge ülkeleriyle ticaret hacmimiz geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 23 artışla 27,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu rakamlar Balkan ülkelerimizin güçlü iş birliğine işaret etmektedir. Bölge ülkeleriyle STA'larımız sorunsuz bir şekilde işleyerek ticaretimize katkı sağlamaya devam etmekte, gerekli görülen hususlarda güncellemeler yapılarak anlaşmalarımız çağın gerekliliklerine uygun hale getirilmektedir. Diğer taraftan, Türkiye'den özel sektör tarafından 11 Balkan ülkesine bugüne kadar 3 milyar 131 milyon dolar yatırım yapılarak üretim-istihdam imkânları sağlanmıştır. 11 Balkan ülkesinden Türkiye'ye gelen doğrudan yatırım ise 182 milyon dolar olmuştur.” Dedi.

Formda konuşma yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ise Edirne'nin Balkanlar'daki stratejik konumuna dikkat çekerek etkinliğin, katılımcılara bereketli iş birlikleri ve yatırımlar getirmesini diledi.

Bakan Kacır, dünyada politik ve ekonomik anlamda zorlu bir dönemden geçildiğini belirterek, küresel istikrarsızlıkların ve ekonomik zorlukların toplumların refahını tehdit ettiğini ifade etti. Balkanlar'ın hemen yanındaki Rusya-Ukrayna Savaşı ve Orta Doğu'daki gelişmelerin de bölgedeki belirsizlikleri artırdığını vurgulayan Kacır, Balkan toplumlarının karşı karşıya olduğu sorunların yalnızca jeopolitik sınırlamalar olmadığını, aynı zamanda pandemi sonrası değişen ticaret koşullarını da içerdiğini kaydetti.

Türkiye-Balkanlar İşbirliğinde Yeni Fırsatlar

Balkanlar'da çok boyutlu iş birliklerinin önemine dikkat çeken Kacır, Türkiye'nin son yıllarda bölgeyle önemli iş birliği mekanizmaları kurduğunu ve bu süreçte elde edilen tecrübeleri paylaşmaya hazır olduklarını ifade etti. Türkiye'nin kalkınma sürecindeki başarısının Balkan ülkelerine de ilham verdiğini belirten Bakan, Türkiye'nin bölgedeki lider ekonomiler arasında yer aldığını söyledi.

Türkiye'nin Sanayi ve Teknoloji Hamleleri

Kacır, Türkiye'nin sanayi ve teknoloji alanındaki ilerlemelerine de değinerek, ülkedeki organize sanayi bölgelerinin sayısının 191'den 362'ye çıkarıldığını belirtti. Türkiye'nin AR-GE ve inovasyon alanında sağladığı ilerlemelerden örnekler vererek, ülkenin güçlü lojistik ve ticaret altyapısıyla yatırımcılar için güvenilir bir liman olduğunu vurguladı. Türkiye'nin üretim gücüyle Avrupa'nın birçok alanında lider konumda olduğunu belirten Kacır, “Ortağına kazandırmayan, kendisi kazanamaz” anlayışıyla bölgeyle güçlü iş birlikleri kurduklarını ifade etti.

Balkanlarla Ekonomik Entegrasyon Çağrısı

Kacır, Balkanlar ve Avrupa arasında gelir farkının kabul edilemez olduğunu belirterek, Türkiye'nin Balkan ülkeleriyle ekonomik entegrasyonu derinleştirme kararlılığında olduğunu vurguladı. Türkiye'nin organize sanayi bölgelerinin Balkan firmaları için önemli fırsatlar sunduğunu ve Avrupa pazarına erişimde köprü görevi görebileceğini ifade etti. Teknoloji alanında da sınır ötesi iş birlikleri teşvik eden Kacır, bölge ülkelerinin teknolojik ekosistemlerini Türkiye ile entegre etmenin önemine dikkat çekti.

Formda konuşan Edirne Valisi Yunus Sezer de Balkan ülkeleri ile ticari ve siyasi ilişkileri geliştirmek adına önemli bir organizasyona ev sahipliği yaptıklarını iletti.

Edirne'nin Türkiye'nin üretim ve lojistik üssü konumunda bulunduğunu aktaran Sezer, “Modern sanayi tesisleri ve verimli toprakları ile ticaretin kalbinde yer alıyoruz. Amacımız bütün balkan şehirlerini birbirine bağlamak. Tüm ülkelerin katma değer oluşturmasını istiyoruz” dedi. Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren “Balkan coğrafyası, tarihi derinliği ve ekonomik potansiyeli ile dünya ekonomisinde önemli bir yere sahip. Türk müteahhitleri; 137 ülkede, 516 milyar dolarlık, 12 bin üzerinde proje tamamladılar. Firmalarımız dünyada kalite, dayanıklılık ve çözüm odaklılık gibi değerlerle anılmakta… Balkanların biz de özel bir yeri vardır. Türk firmalar bu bölgelerdeki alt ve üst yapı projelerinde yer almakta. Yeni projelere de değer katmak için hazırız. Türk şirketlerimiz Balkanlar'da, 24.3 milyar dolar, 654 proje üstlenmiştir. Ancak bu rakam yetmez ve daha yukarı çıkarmak için çalışmalarımızı hızlandırmış durumdayız” dedi.

DEİK Başkanı Nail Olpak da Balkanlar ile 35 milyar doları aşan bir ticaretin olduğunu bunu artırmayı hedeflediklerini vurguladı.

Arnavutluk ekonomi, kültür ve İnovasyon Bakanı Blendi Gonxhja da Arnavutluk ve Türkiye arasındaki işbirliğinin çok eskiye dayandığına dikkat çekti.

Türkiye'nin her zaman Arnavutluk'un yanında olduğunu ifade eden Gonxhja, “Türkiye ile hem siyasi hem ticari anlamda önemli işlere imza atıyoruz. İki ülke arasında ticari bağların derinleşmesi için yeni anlaşmalar imzaladık. Sayın Recep Tayyip Erdoğan sayesinde büyüyen bir bağımız var.” dedi.

Kuzey Makedonya Dış İlişkiler ve Ticaret Bakanı Zoran Dimitrovski ise formla birlikte Balkanların yeniden bir araya gelmesinin öneminden bahsetti.

Türk yatırımcıların Kuzey Makedonya'ya yaptığı yatırımların çok değerli olduğunu söyleyen Dimitrovski, “İki ülke arasındaki ticarette ciddi büyüme var. Türk yatırımcıların ülkemizde yaptığı projeler oldukça önemli. Ayrıca ülkemizde istihdam da oluşturuyor. Türkiye'nin ticari ortaklığı bizim hedeflerimiz için önemli” dedi.

Bosna Herkes Dış Ticaret ve Ekonomik ilişkiler Bakanı Staşa Koşarac da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a verdiği desteklerden dolayı teşekkür etti.

Bulgaristan Yenilik ve Büyüme Bakanı Rosen Karamidov ise bölgenin potansiyelinden bahsetti.

Karamidov, Türkiye'den Bulgaristan'a 1,9 milyar levalık yatırımın geldiğini aktardı.

Kosova Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka da Türkiye ile Kosova arasındaki ticaret hacminin gitgide artığını belirtti.

Damka, iki ülke arasındaki yatırımlar yükseldiğini, yeni ekonomik işbirlikleri ile iki ülkenin bağlarının daha da güçlendiğini vurguladı.

Konuşmaların ardından Edirne Valisi Yunus Sezer tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Kosova Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, Bulgaristan Yenilik ve Büyüme Bakanı Rosen Karadimov, Bosna Hersek Dış Ticaret ve Ekonomik İlişkiler Bakanı Staşa Koşarac, Kuzey Makedonya Dışişleri ve Dış Ticaret Bakan Yardımcısı Zoran Dımıtrovskı, Arnavutluk Ekonomi, Kültür ve İnovasyon Bakan Yardımcısı Blerta Rama, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe ve Dış Ekonomik İlişkileri Kurulu Başkanı Nail Olpak, Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren'e çeşitli hediyeler taktim edildi.

Daha sonra form ikili görüşmelerle devam etti.