Başka Türkan bebek acıları yaşanmasın!
1984 yılının Aralık ayında Bulgaristan'da totaliter-baskıcı rejim tarafından Türklere karşı başlatılan asimilasyon kampanyasına karşı haklı direnişlerdeki protesto gösterilerinde hayatlarını kaybeden başta ‘Türkan Bebek' olmak üzere şehitler ve gaziler için Edirne Türkan Bebek Anıtı önünde anma töreni düzenlendi.
Bulgaristan Türklerine karşı başlatılan asimilasyonu protesto için düzenlenen bir direnişte anne kucağında vurularak yaşamını yitiren Türkan Bebek, isminin verildiği parkta dualar ile anıldı. Türkan Bebek'in 34'üncü ölüm yıldönümündeki anma törenine Türkiye ve Bulgaristan'dan gelen vatandaşlar katıldı.Edirne Balkan Türkleri Federasyonu, Belene Gazileri, Kırcaali Belediyesi, Mestanlı İlçe Başkanlığı, Edirne-Trakya Balkan Türkleri Derneği, Büyük Karıştıran Bulgaristan Türkleri Derneği‘Türkan Bebek' Anıtı'na çelenklerini sundu.Çelenk sunumunun ardından İstiklal Marşı okundu ve saygı duruşunda bulunuldu.
Şükrüpaşa Mahallesi Göçmen Evleri mevkiinde bulunan parkta düzenlenen törene Edirne Valisi Ekrem Canalp, Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Edirne Emniyet Müdürü Ali Kemal Kurt, Edirne İl Jandarma Komutanı Albay Alpaslan Doğan, Bulgaristan Kırcaali Belediye Başkan Yardımcısı Mümin Ali, Edirne Milli Eğitim Müdürü Önder Arpacı, Edirne Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Hacıoğlu, Edirne Müftüsü Emrullah Üzüm, Edirne Balkan Türkleri Federasyonu Genel Başkanı Erhan Pekkan, Trakya Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Cevat Güneş ile Bulgaristan'dan gelen soydaşlar, şehit yakınları ve gaziler katıldı.Anma töreni, katılımcıların anıta çelenk sunmasının ardından saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla devam etti.
“Unutmadık, unutturmayacağız”
Trakya Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Cevat Güneş, 24 Aralık tarihinin Balkan Türkleri için önemli bir gün olduğunu vurgulayarak; “Edirne'de bugünü 6 yıldır kutlamakta ve anma töreni düzenleyerek hatırlatmaktayız. Bundan 34 yıl önce asimilasyon kampanyasına karşı haklı direnişlerde karşı çıkarken annesi Fatma'nın ardında şehit düşen Türkan'ımızı unutmadık, unutturmayacağız. Bizler Türklük için, din için ve kimlik için barışçıl eylemlerle hak savunurken bize bu uğurda mukavemet gösteren zamanın totaliter ve baskıcı rejim milisleri bu olayı yaptıklarında Türkan Bebeğimizi şehit vermiştik. Türkan bebek anne kucağında bir kurşunla şahadeti tattı ne için ve neden önemli bir soru bizim için. Çok net bir cevabı var Türklük ve din için. Derneğimizin amaçları doğrultusunda Bulgaristan özelinde ve Balkanlar genelinde bizler düzen içinde birlik, beraberlikle davaya sahip çıkılmasını ve dökülen şehit kanlarımızın boşuna olmadığını görmek istemekteyiz. Derneğimiz sadece Bulgaristan'daki zulüm ve baskılara karşı değil, dünyanın neresinde olursa olsun tüm soydaşlarımıza karşı sağır ve dilsiz değildir. Ayrıca Sarıkamış harekâtının 104'üncü yıldönümü dolayısıyla can veren tüm şehitlerimize rahmet diliyorum. Bu anma etkinliğini düzenlememizde emeği geçen Edirne valisi ve belediye başkanına teşekkür ediyoruz” şeklinde konuştu.
“Geçmişten ders alarak geleceğimizi belirleyeceğiz”
Edirne Balkan Türkleri Federasyonu Genel Başkanı Erhan Pekkan, Bulgaristan'da isimleri ve dinleri değiştirilerek asimilasyona uğrayan Türklerin direnişi sırasında Kırcaali'nin Kırkova ilçesine bağlı Mogilyane köyünde askerlerin güdümündeki milis kuvvetlerin açtığı ateş sonucu 17 aylık Türkan Feyzullah annesinin kucağında şehit olduğunu belirterek; “Asimilasyona karşı çıkan 20 civarında soydaş, şehit edilerek Türkan bebek de direnişin simgesi haline geldi. Özellikle son yıllarda Bulgaristan ve Avrupa'nın diğer ülkelerinde açık veya gizli yapılan ırkçı saldırılar Türk ve Müslümanlar üzerinde büyük baskı oluşturmaktadır. Baskı ile şiddetle bir Türk'ün dilini ve dinini değiştirdiği,milliyetini inkâr ettiği nerede görülmüştür.Yeni Türkan Bebek acıları yaşamamak için geçmişten ders alarak geleceğimizi belirleyeceğiz. Adı 34 yıl önce Bulgaristan asimilasyonuna karşı bayraklaşan yavrumuza ve katledilen şehitlerimize Allahtan rahmet dilerken aynı acıların yaşanmamasını dilerim” ifadelerine yer verdi.
“Yapılan saldırılar kabul edilemez”
Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, 34 yıl önce Bulgaristan'daki totaliter cif kof yönetiminin baskısına kahramanca direnerek 1989 yılında anavatana dönerek Edirne'de yaşamaya başlayan soydaşlara seslenerek; “Dünyanın neresinde olursa olsun, kime karşı yapılırsa yapılsın bir insanın dinine, diline ve insan haklarına karşı yapılan saldırılar asla kabul edilemez. 1984 yılında başlatılmış olan isim değiştirme, milliyet ve din değiştirme zulmünün oradaki kardeşlerimiz tarafından nasıl kabul edilmediğini nasıl karşı konulduğunu ve bütün bunların bir barışçıl eylemlerle yapılırken dönemin yönetiminin o masum insanlar üzerine joplarla, silahlarla, tanklarla nasıl yok etmek üzere gelindiği hala hafızalarımızda canlanıyor. 1989'un olduğu günlerde ben de Edirne'de farklı bir görevde göç nedeniyle buraya gelen soydaşlarımızın kayıtlarını yapan görevlilerden birisiydim. Dolayısıyla o günlerin hatıraları hala hafızalarımızda capcanlı duruyor. Bugün geldiğimiz noktada Bulgaristan Türkleri özellikle kendi aralarında güçlü birlik ve dayanışma ile o yılları çabuk atlatmışlardır. Nerede olursak olalım, Türk asla esir olmaz. Bu bazen 17 aylık Türkan Bebek olur, bazen 77 yaşındaki Halil amca olur. Ama Türkler asla mülteci olmazlar. Bulgaristan'daki soydaşlarımız ve kardeşlerimiz dünden daha fazla birlik ve beraberlik içerisinde olmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti zaman zaman farklı iktidarlarla tanışır. Zaman zaman farklı partiler hükümet olur. Bu Türkiye'nin iç meselesi, demokrasi yolculuğudur. Hangi parti iktidar olursa olsun, hangi parti muhalefet olursa olsun bizim yurtdışındaki soydaşlarımıza, dindaşlarımıza karşı bakış açımız asla değişmez. Ne derdiniz olursa olsun biz Türkiye'deki bütün partiler her zaman yanınızdaydık, bundan sonra da yanınızda olacağız. Çünkü Millet davası, Türklük davası partilerin üzerinde bir davadır.” Şeklinde konuştu.
“Kanın, barutun ve gözyaşının coğrafyası”
Balkanların Dünya coğrafyasında ve dünya haritasında var olduğundan çok daha büyük bir alanı kapladığını söyleyen Edirne Valisi Ekrem Canalp, “Balkanlar coğrafi özellikleri ile insanı büyüleyen bir güzelliğe sahiptir. Balkanlara bu güzelliği kazandıran balkan halkının çeşitliliği ve çokluğudur. Balkanlar, birçok güzelliğin yanında acıların da yaşandığı bir yerdir. Osmanlı devleti balkanlarda bir kez daha yeniden kurulmuş ve canlanmıştır. Balkanlarda olumlu şeyler yaşanırken aynı zamanda olumsuz şeyleri de kendi bünyesinde barındırabiliyor. Ne zamanki balkan halkları birbirleriyle uyumu bıraktıkları ve dost olarak görmek yerine rakip olarak görmeye başladıkları zaman balkanlar kanın, barutun ve gözyaşının coğrafyası haline geliyor. Bulgaristan'daki soydaşlarımızın yaşamış olduğu acılar, esas itibariyle Türkan Bebeğin bu anıtı bize Bulgaristan'ı sembolize ediyor, hüznü ve gözyaşını ifade ediyor. Olmaması gereken şeyleri ifade ediyor. Bulgaristan'da yaşayan kardeşlerimizin de bu şekildeki acıları bir daha hiçbir şekilde yaşamamasını arzu ediyoruz. Bunun için de yapmamız gereken şey bütün Balkan coğrafyasında yer alan milletler ve devletlerle çok iyi ilişkiler kurmak ve bu ilişkileri geleceğe taşıyarak yaşatmaktır. Geleceğe ümitle bakabileceğimizi, beraberce bu coğrafya içerisinde, kardeşçe yaşayabileceğimizin çok güzel örneklerini görüyoruz. Bulgaristan'dan rekor sayıda Bulgar vatandaşı, içlerinde kendi kardeşlerimiz ve soydaşlarımız da var, Türkiye'ye geliyorlar. Türkiye'de belli zamanlarını geçirip, Türklerle iletişim kurabiliyorlar. Hatta Edirne'deki esnafımıza geliyor bir sonraki hafta borcunu ödemek üzere borç bile yazdırabiliyor. Bugün yaşamış olduklarımız bunlar. Biz gelecekte güzel şeyler yaşamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Gözyaşlarıyla andılar
Bulgaristan'dan gelen öğrencilerin sunumu katılımcıların yüreklerine dokunarak, duygu dolu anlar yaşattı. Öğrencilerin hazırladığı sunumun ardından, protesto gösterilerinde hayatlarını kaybeden şehitler için Edirne İl Müftülüğü görevlilerinden Nuri Böcekbakan'ın okuduğu dua ile sona erdi. Protokol ve Bulgaristan'dan ve Türkiye'den vatandaşlar, Türkan Feyzullah'ın anısına yaptırılan heykele çiçek bıraktı.Edirne Valisi Ekrem Canalp, Bulgaristan'dan gelen soydaşlar ile sohbet ederek dostluklarının daha sıkı olacağını belirtti.
Törenin ardından katılımcılara pilav ve ayran ikramında bulunuldu.
Özlem Ceylan