Kiraları düşürecek uygulama başlıyor
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yürürlüğe konulan 2023-2025 dönemine ilişkin Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı'na göre, kira sözleşmelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden düzenlenmesi sağlanacak. Kira kontratlarına resmiyetin geleceğini belirten Edirne Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Serhat Çeker, vergi kaybıyla birlikte kira fiyatı manipülasyonunun önüne geçileceğini, bu sayede kolaylık ve şeffaflığın sağlanacağını söyledi.
Eski nesil kira kontratları, e-kontrat sisteminin gelmesiyle birlikte rafa kalkacak. Bu düzenlemeyle birlikte ev sahiplerinin de kiracıların da hakları korunacak. E-kontrat, kiracı ve ev sahiplerini sık sık karşı karşıya getiren fiyat anlaşmazlığında kanıt yerine geçecek.
Kira kontratlarının resmiyete döküleceğini aktaran Çeker, “Kayıt altına alınacağı için artık kontratların fiyat kontrolleri daha rahat yapılabilecek. Mülk sahipleri de sisteme girdiklerinde daha doğru fiyatlarla vergilerini hesaplayıp ödeyebilecek. Vergi kısımları daha rahat denetlenebilecek. Bu da tabii fiyatlara yansıyacaktır. Düzenlemeden önceki sözleşmeler de yavaş yavaş bu sisteme dâhil edilecek. 2024 yılının sonunda artık tamamen bütün kontratlar resmi olarak dijital ortama aktarılmış olacak. Kira kontratı E- Devlet'e yüklemenin sebebi artık her bilginin resmiyete dökülerek işlerin kolay olması. Bu yeni düzenlemeyle birlikte artık ev sahipleri gerçek fiyatları yazacak ve devlet ona göre vergi talebinde bulunacak.” Dedi.
Yüksek kira fiyatlarının önüne geçileceğini söyleyen Çeker, “Bazı ev sahipleri çift kontrat gibi yapıyorlar ve vergi dairesine beyan edecekleri kontratı fazla vergi ödememek için düşük tutuyorlar ve onu gösteriyorlar. Diğer kontratta kira neyse onu gösteriyorlar. Yeni düzenleme ile artık bunu yapamayacaklar kira fiyatı neyse o gözükecek. E- Devlet üzerinden yapılacağı için tamamen resmiyete girecek. E kontrat ile kimin nerede, kaç tane dairesi var bunun gibi şeylerin takibi daha kolay yapılacak. Bu düzenleme ile kira fiyatlarında da düşüş yaşanabilir çünkü durum onu gösteriyor. Bundan sonra yüksek kira fiyatlarının olacağını pek tahmin etmiyorum.” Şeklinde konuştu.
Dijital ortamdaki kira kontratının, pek çok kolaylığı beraberinde getireceğini dile getiren Çeker, “Dijital kontrat, şeffaflık getirecek ve devlet kendini güvence altına alacak. Birçok kurumda fiziksel kontrat ibra etme yerine dijital ortamda işlemler daha hızlı yapılabilecek. Kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıklarda olası mahkeme süreçlerinde bilgi ve belge akışı daha da kolaylaşacak. Bu sistem ile birlikte bölgesel kira oranları vatandaşların kira fiyatlarını karşılaştırma imkânı sağlayacak. Devletin vergi kaybının önüne geçilecek ve özellikle çok fazla kira geliri olan ancak doğru bilgi paylaşmayan mülk sahipleri bu ortamda kiracılarla karşılıklı net verileri sunacak.” Dedi.
Çeker, önceki dönemlerde vergi dairesine gidilerek daha düşük oranda beyanname de bulunulduğunu ama sistem başladığında devlet kontrolü altında olacağını belirtti.
Bu sistem ile birlikte ev sahibi ve kiracı arasındaki anlaşmazlık mahkeme sürecinde belge akışında hızlılık sağlanacağını aktaran Çeker, böylelikle mahkemelik durumda sisteme girilip hangi tarihte kontrat yapılmış, kontratı yenilemedim diye dert kalmayacak. Her şey sistem üzerinde kayıtlı kalacak bu da belge akışında hızlanmaya neden olacağını söyledi.
Ev sahiplerinin TÜFE oranının üzerinde artış yapamayacağını vurgulayan Çeker, “Kira artışında yüzde 25 olayı kaktı ve kalktıktan sonra her ay TÜFE'ye göre bir açıklama yapılıyor ve buna uyma zorunluluğu olacak. TÜFE oranından yüksek yazamaz ama kira oranını düşük tutabilir. Yani ev sahibi ben kiracımdan memnunum yüzde 65 değil da az uygulayacağım diyenler çıkabilir ama TÜFE oranından yüksek tutamaz aksi takdirde mahkemelik duruma düşerler. Bunu takibi de E- Kontrat döneminden sonra daha kolay olacak. Devletin böyle bir sistem oluşturmasıyla birlikte vergi kaçakçılığın önüne geçilecek ve takibe alınacak.” İfadelerini kullandı.
Dilek Şahin