SARI SERUM ŞİFA MI BELA MI?
Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, vatandaşlar arasında sarı serum olarak anılan ilaçların uzmanların gözetimi olmadan hastane dışında kullanılmaması gerektiğini dile getirdi.
Özellikle havaların soğumasıyla birlikte artan üst solunum yolu hastalıkları başta olmak üzere birçok şikâyete iyi geldiğine inanılan halk arasında da sarı serum – atom gibi isimlerle anılan ilaçların kontrolsüz kullanımı artıyor. Bununla birlikte şifa ararken mevcut hastalığı ilerleyenlerde oluyor.
Konu ile ilgili açıklama yapan Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, 'İnsanlar her işi daha kısa zamanda, daha az emekle, daha az zahmetle çözümlemeyi tercih eden varlıklardır. Kuşkusuz bu durum her zaman enerjinin, paranın, emeğin ekonomik kullanımı, sonuçlarının da beklendiği gibi olması anlamına gelmemektedir. Sarı serum kullanımı da buna bir örnektir.' Dedi.
Halk arasında “sarı serum” ya da “atom” olarak anılan bu serumlar, son yıllarda popüler hale geldi.
Prof. Dr. Yorulmaz, söz konusu serumların hastane dışı ve tıbbi olmayan nedenlerle kullanılmaması gerektiği hakkında önemli uyarılarda bulundu.
Mucizevi etkisi bulunmamaktadır
Yorulmaz, daha kısa zamanda iyileşmeyi sağlayacağı düşünülerek sarı serumun mucizevi etkisi olduğu kanıtlanmadığını dile getirdi. Yorulmaz;” Halk arasında sarı (atom) serum tedavisinin, vücut direncini artıracağı, özellikle kışın daha sık görülen solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanmaktan koruyacağı, eğer grip, nezle vb. gibi bir enfeksiyon başlamışsa çok daha kısa zamanda iyileşmeyi sağlayacağı, vücuda besin, enerji ve güç sağlayacağı, yorgunluğa, bitkinliğe, hatta keyifsizliğe iyi geleceği, yaşlanmayı geciktireceği gibi mucizevi beklentiler bulunmaktadır. Buna sarı serum hastalığı adını verenler de vardır. Ancak yapılan çalışmalar sarı serumun böyle mucizevi etkisi olduğunu kanıtlamamıştır. Aslında içine katılan vitaminlerden nedeniyle sarı renk alan serumun içinde; B grubu vitaminleri, C vitamini, iltihap giderici (antienflamatuar) ilaçlar, ateş düşürücü ve ağrı kesiciler, alerjiye karşı (antihistaminik) ilaçlar, mide ve barsak koruyucular, antibiyotikler, magnezyum ve kalsiyum gibi çok farklı maddeler de bulunabilmektedir.” Dedi
“Vücuda herhangi bir müdahaleyi sadece hekimler yapabilir.”
Ülkemiz mevzuatına göre; hastaya teşhis koyma, reçete yazma, hangi tedavinin uygulanacağına karar verme, vücuda herhangi bir müdahale veya damar içi tedavi uygulama, ya da bir hemşireye uygulatma yetkisi hekimlere verildiğin altını çizen Yorulmaz, “Buna rağmen internette şöyle bir araştırma yapıldığında, bir hekim gözetiminde olup olmadığı konusunda bilgi içermeyen, çok sayıda evde sarı serum takma ile ilgili hizmet veren sağlık kabini olduğu görülebilmektedir.” Diye konuştu.
Yorulmaz, Hekim tavsiyesi olmaksızın serum uygulanması ile ortaya çıkabilecek sorunları sıraladı:
“Sağlık kurumları dışında, evde bu imkânın sağlanması çok güç hatta kimi ciddi alerjiler için kullanılacak ilaçlar ve malzeme düşünüldüğünde imkânsızdır. Allerjik reaksiyonların, serum verilirken ortaya çıkabileceği gibi, verildikten 2-3 saat sonra da ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle allejik reaksiyonun sonucu kişinin hayatını kaybetmesi olabilir. İçeriği vücudun ihtiyacına göre hazırlanması gereken serumların, bu bilgiye sahip olmayan kişilerce hazırlanması durumunda, vücuda verilen maddelerin vücudun ihtiyaç duyduğu maddeler ve ihtiyaç duyduğu miktarlarda olmayabilir. Verilen maddelerin vücutta olması gerekenden yüksek olması da sağlık açısından risk oluşturacaktır. Vitaminler vücutta depo edilmeyip, alınan ihtiyaçtan fazlası vücuttan atılırken, sodyum, potasyum, kalsiyum gibi elektrolit denilen maddelerin fazla verilmesi başta kalp olmak üzere vücutta çok ciddi sorunlara yol açabilmektedir. ”diye konuştu.
Serum içine konulan her madde olumsuz etkilere yol açabilir
Serum içine konulan maddelerin, birbirleri ile reaksiyonları da verilen kişilerde olumsuz etkilere yol açabildiğini ifade eden Yorulmaz, “Bunların dışında damar yaralanması, kanama, bulantı, kusma, baş ağrısı, uygulama yerinde reaksiyonlar gibi başka riskler de mevcuttur. Tüm bu nedenlerle, kırgınlık, yorgunluk, halsizlik, keyifsizlik, vücut direncini artırmak, bulaşıcı hastalıklara karşı korunmak, mevcut bulaşıcı hastalıkların kolay ve kısa zamanda iyileşmesi gibi amaçlarla, bir hekime başvurup, gerekli muayene ve tahliller sonucu teşhisten sonra tedavi için tavsiye alınmadan, sarı serum uygulanmasını istemek çok ciddi, hatta ölümcül olabilecek riskler taşımaktadır.” Dedi
Mutlaka alanında uzman hekimlere başvurulmalı
Önümüz kış, hasta olunduğunda mutlaka alanında uzman hekimlere başvurulması gerektiğini vurgulayan Yorulmaz, “Önümüz kış, nezle, grip, soğuk algınlığı gibi pek çok solunum sistemini etkileyen bulaşıcı hastalığın yaygınlaşma mevsimi. Geçtiğimiz yıllarda covid19 gibi başka enfeksiyonları da yaşadık. Böyle bir döneme vücut direncini, bağışıklığı artırmış olarak girmek pek çok bulaşıcı hastalıktan korunmak açısından çok önemli. Bir de zaten bir takım kronik hastalıkları olan, yaşlı, bağışıklık sistemleri zayıf insanlarımızın da yapmaları gereken, mutlaka bir hekime başvurarak, onun önerdiği ilaçları almak, yapmalarını önerdiği davranışları yapmak olmalıdır. Yukarıda sayılan böylesine ciddi sorunlara neden olabilmesi nedeniyle vatandaşlarımızın, kendi başlarına, bir hekim tavsiyesi olmadan ve sağlık kuruluşları dışında serum taktırmaları, sağlıklarını bile bile tehlikeye atmak anlamına gelmektedir.” Diye konuştu.