'VAKA ARTIŞLARI ENDİŞE VERİCİ BOYUTLARA ULAŞTI'

“Edirne'de vaka sayıları 3-4 kat arttı”

Son zamanlarda Edirne'de vaka sayılarının çok arttığını dile getiren Trakya Üniversitesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şaban Gürcan, üniversite laboratuvarına gelen numunelere bakıldığından koronavirüs vakalarındaki artışın endişe verici boyutlara ulaştığının görüldüğünü ifade etti. 15 gün önceki PCR pozitifliği çok düşük düzeylerde iken 10 gün pozitiflik sayılarının 3-4 kat arttığını dile getiren Prof. Dr. Gürcan, “Belki sayılarımız Türkiye ortalamasının altında ama Edirne için hiç görmediğimiz kadar yüksek rakamlardır. Son 10 günde rekor kıra kıra en yüksek rakamlara ulaştık.” Şeklinde konuştu.

“Vaka artışlarının nedeni İstanbul ve maskenin yanlış kullanımı”

Rekor sayılardaki olguların nedenlerine bakılacak olursa, birincisinin İstanbul, ikincisinin ise maske kullanmama veya yanlış kullanım olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gürcan, “Bu rakamları düşürmek istiyorsak ilk olarak İstanbul'la Edirnelilerin temasının kesilmesi gereklidir. Edirneli hemşerilerimiz İstanbul'a çok mecbur kalmadıkça seyahat etmemeli ve İstanbul'dan misafir kabul etmemelidir. Belki de İstanbul'dan Edirne'ye giriş- çıkışların engellenmesi gereklidir.” İfadelerini kullandı.

“Maske, aşı ve ilaçtan daha etkili”

Koronavirüsün esas geçiş yolunun solunum yollarından olduğunun unutulmaması gerektiğine dikkat çeken Gürcan, “Bu nedenle esas korunma yolları solunum yollarından virüsün girişini engellemektir. Bunun da en etkili yolu maske kullanımıdır. Vatandaşlarımız “Koronavirüs aşısı bir an önce bulunsun da aşı olalım, bu virüsten kurtulalım” diye bekliyor. Maalesef bu beklentinin tam olarak gerçekleşmesi mümkün değildir. Aşı bulunsa bile koruyuculuğu hiçbir zaman %100 olmayacaktır. Aşılar %60-70 koruyucu olsa bile kullanım için ruhsat alabilmektedirler. Bu demektir ki aşı bulunsa bile aşı olanların %60-70'i virüsten korunmuş olacak, diğer %30-40 yine enfeksiyona açık halde kalacaktır. Oysa maske doğru kullanıldığında koruyuculuğu %90'a kadar yüksek olabilmektedir. Yani aşıdan çok daha yüksek oranlarda koruyuculuk sağlamaktadır. Bu kadar yüksek oranlarda ve ucuz maliyetle üstelik yan etkisi de olmayan bir araçla korunmak mümkünken bizim buna gereği kadar önem vermememizden dolayı vaka artışları engellenememektedir.” Dedi.

“Maske yanlış takılıyorsa hiç takılmamış kabul ediliyor”

Maske yanlış kullanıldığında, maskenin hiç takılmamış gibi kabul edildiğini belirten Prof. Dr. Gürcan, “Örneğin maskeyi burnumuzun altında bırakıyorsak virüslerin esas giriş yeri olan burnumuzu açıkta bırakmış oluyoruz. Bu da, ortamdaki virüsün hiçbir engele takılmadan solunum yollarına girmesi anlamına gelir ki maske takmayanlarda da aynı durum görülür, yani burun altına takanla hiç takmayan arasında bir fark yoktur.” Diye konuştu.

“Cerrahi maskeleri kullanmalıyız”

Prof. Dr. Şaban Gürcan, Evde bezlerden yapılan maskelerin de koruyuculuklarının standartlara uygun üretilen cerrahi maskelerden daha düşük olduğunu belirterek, mümkün olduğunca güvenilen yerlerden temin edilmiş cerrahi maskelerin kullanılması gerektiğinin altını çizdi.

“N95 maskeleri sadece takan kişiyi korur”

Vatandaşların filtreleme gücü daha yüksek olan N95 ve N99 gibi maskeleri taktıklarını ifade eden Prof. Dr. Gürcan, “Gerçekten bu maskelerin filtreleme güçleri %95-99 oranlarındadır. Yani giren havayı cerrahi maskelere göre daha yüksek oranlarda filtrelemektedir. Ancak bilinmelidir ki bunlar sadece bu maskeyi takanlara faydalıdır. Karşıdakileri korumaz. Yani dışarıdan virüs girişini önler ancak takan kişide virüs varsa ondaki virüsün dışarıya çıkışına engel olmaz. Bu maskeler Sağlık Bakanlığı'nın rehberlerinde tanımlandığı gibi sadece aerosol oluşturacak işlemleri yapan, çok yüksek virüs oranlarıyla karşılaşacak olan sağlık çalışanları tarafından kullanılmalıdır. Bunun dışındaki sağlık çalışanları ve vatandaşlarımız cerrahi maskeleri kullanmalıdır.” İfadelerini kullandı.

“Maske burun kemiğinin olduğu kısma yerleştirilmelidir”

Maske telinin burnun yumuşak olan kıkırdaklı kısımlarına değil, burun kemiğinin olduğu sert kısımlara yerleştirilmesi gerektiğini söyleyen Gürcan, “Daha sonra burun kemiğin kavsini tam saracak şekilde maske teline bastırılmalıdır. Maske telinin burun kemerine tam olarak oturması gereklidir. Maskenin alt kenarı da çenemizin altını kavramalıdır. Bu şekilde soluduğumuz hava maskeden geçmek zorunda kalacaktır. Böylece soluduğumuz havanın tamamının filtrelenmesi sağlanacaktır.” Dedi.

“Maskeler ıslanınca koruyuculuğunu kaybeder”

Maskelerin yağmur veya başka bir nedenden dolayı ıslanmasıyla koruyucu özelliğini kaybettiğini vurgulayan Prof. Dr. Gürcan, “Bu tür ıslanma durumlarında da maske yenisiyle değiştirilmelidir. Islanma durumu kendi nefesimizle de meydana gelebilir. Onun için ıslanmanın olduğu durumlarda yine maskemizi değiştirmeliyiz. Maskelerimiz belli bir süre sonunda çok sayıda virüsle kaplanacağından dolayı her gün yeni bin maske ile değiştirilmelidir. Sürekli takılı kaldığında bu süre daha da kısaltılmalıdır. Eski maskeler de rastgele yerlere değil mümkünse bir poşet içine konularak çöp kutularına atılmalıdır.” Açıklamalarında bulundu.

Edirnelilere çift maske uyarısı

Prof. Dr. Gürcan, Edirnelilere toplu alanlarda çift maske kullanmaları konusunda çağrıda bulundu.

Salgının bu dönemden sonra çok daha fazla görüleceğini ve şimdiden şiddetli bir salgınla karşı karşıya olduğumuzu söyleyen Prof. Dr. Gürcan, “Hatta bu yıl geçen yılı mumla aratacak bir yıl olacaktır. Onun için özellikle doğru maske kullanımına çok daha fazla önem vermemiz gerekir. Vatandaşlarımız işe, okula ve başka yerlere özellikle toplu taşıma araçlarıyla gitmek zorunda kalıyor. Şimdi olduğu gibi salgının şiddetli olduğu dönemlerde ve 1.5-2 m mesafenin sağlanmasının mümkün olmadığı yerlerde koruyuculuğunu arttırmak için çift maske bile kullanılması yararlı olabilir.” Dedi.

Burcu Temel