Auschwitz kampında öldürülen Romanlar unutulmadı
2 Ağustos 1944'te Auschwitz kampında öldürülen Romanlar için Edirne'nin Meriç Nehri kıyısında anma etkinliği düzenlendi.
Meriç Nehri kenarında kürek takımının antrenman noktasında bir araya gelen roman dernekleri, 2 Ağustos 1944'te Auschwitz kampında öldürülen Romanların anısına Meriç Nehri'ne çiçek bıraktı.
“Alman ve Avusturya Romanlarının yarıdan fazlası öldürüldü”
Romanların 14. yüzyıldan beri yaşadıkları Avrupa coğrafyasında yerli halklar tarafından zülüm, baskı ve derin ayrımcılıklarla karşılaştıkları kadar, ülkelerin siyasi ideolojilerinin acımazlığı altında sistematik ölümlere maruz bırakıldıklarını söyleyen Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği sekreteri Gamze Kesermiş, 2 Ağustos 1944 tarihinin Alman Nazi yönetimi altında 2 bin 900 Romanın toplu olarak gaz odalarında imha edildiği gün olduğunu hatırlattı.
Avusturya, Hırvatistan, Macaristan ve Romanya'da Nazi yönetimi veya Nazi işgali sonrası kurulan idarelerce çıkartılan kanunlar ve uygulamalar gereği Roman nüfusunun önemli kısmı, mal ve mülklerine el koyulmasının ardından toplama kamplarına gönderildiklerini ifade eden Kesermiş,"13 Ekim 1942'de çıkarılan emir toplu katliama dönüştü ve savaş bittiğinde çeşitli toplama kamplarına sevk edilen Alman ve Avusturya Romanlarının yarıdan fazlası öldürüldü" ifadelerine yer verdi.
Romanların yaşadıkları acıların dillerinde saklı kaldığını ifade eden Kesermiş, "Saklı tarihin bilinmeyen Romanlarına yönelik bazı Avrupa ülkelerinde koruma amaçlı azınlık hakları tanınmış olmasına rağmen Romanlar etnik saldırılara, ayrımcı uygulamalara uğramaktadırlar. Bu günün anısına Alman Nazi yönetimi altında katliamda yaşamlarını yitiren Romanların ve Srebrenitsa Katliamında yaşamını yitiren Müslümanların acılarını da paylaşıyor, başka katliamların yaşanmamasını temenni ediyoruz" dedi.
“Hayatını kaybeden Romanları rahmetle anıyoruz”
Nazi Almanya'sında 1936 - 1944 yıllarında Roman toplumuna yönelik uygulamaların tarihin çeşitli dönemlerinde Avrupa'nın birçok ülkesinde görüldüğünü belirten Keşan Eğitim ve Dayanışma Federasyonu Başkanı Hasret Dinç, katledilen Romanları rahmetle andıklarını söyledi.
Osmanlı döneminde kitlesel olarak bu tip uygulamaların yaşanmadığına vurgu yapan Keşan Eğitim ve Dayanışma Federasyonu Başkanı Dinç; "Bu tip olayların yaşanmaması tarihimiz açısından çok değerlidir. Almanya, 1982'de Romanların tıpkı Yahudiler gibi Hitler’in hedefi olduğunu ve soykırımına uğradığını, Birleşmiş Milletler de 1989'da etnik nedenlerden dolayı soykırımına tabi tutulduklarını kabul etti. Hitlerin saf Aryan ırkı yaratmak için kullandığı insanlık dışı ırkçı faşist uygulamaları kınıyoruz" şeklinde konuştu.
2 Ağustosların bir daha yaşanmamasını temenni eden Dinç, 2 Ağustos Roman Soykırım Anma Günü'nde katledilen Romanları rahmetle andıklarını ifade etti.
Romanların katledilişinin 77. yıl dönümünü hüzün ve acıyla yaşadıklarını söyleyen Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği Başkanı Turan Şallı, Türkiye'nin son günlerde yaşanan olaylarla yine zor günlerden geçtiğini ifade etti.
Türkiye olarak çok acılar yaşandığını ve çok kötü günler gördüklerini söyleyen Şallı, “Türkiye Cumhuriyeti büyük bir devlettir. Gerek orman yangınları gerek diğer yaşadığımız olumsuzlukların ülke olarak üstesinden geleceğimize inanıyoruz. Ülkemizdeki birlik ve beraberliğimizi yüzyıllarca nasıl Osmanlı'da korumuşsak, Türkiye Cumhuriyeti'nde de koruyacağımıza inanıyoruz. Dünyanın hiçbir yerinde soykırımlar olmasın. İnsan sevgisi hiçbir zaman tükenmesin" ifadelerine yer verdi.
TED Edirne Koleji Kürek Kulübü’nün tesislerinin bulunduğu alanda gerçekleştirilen anma töreni Roman soykırımı anıtı "Porajmos"un sembolik olarak çiçeklerle süslenen fotoğrafı ve yakılan mumların Meriç Nehri’ne bırakılmasıyla sona erdi.
Özlem Ceylan
