Edirne Sarayı'nda çalışmalar Enderun Avlusunda yoğunlaştı
3 kıtaya hükmeden Osmanlı'nın devletten imparatorluğa dönüştüğü Edirne Sarayı'nda restorasyon çalışmaları hızla devam ediyor. Çalışmalar Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fetih planlarını hazırladığı Cihannüma Kasrı'nın da içinde bulunduğu Kum Meydanında odaklanmış durumda.
Edirne'nin kaybolan sarayı, aslına uygun şekilde ihya ediliyor.
Edirne Sarayı 1877'de Rus işgali sırasında sarayın cephaneliğinin düşman eline geçmemesi için patlatılmış ve yapı tamamen yıkılmıştı. Yıkılıp kaybolan sarayını ayağa kaldırmaya başladı.
Milli Saraylar Başkanlığı’nın devir aldığı restorasyon çalışmaları sarayın Enderun (ikinci) avlusundaki yapılarda yoğunlaştı.
Çalışmalarda ilk olarak arazi toplulaştırıldı. Master plan hazırlandı. Plan çerçevesinde başlanan çalışmalarda 2 yıl geride kaldı.
Avluyu çevreleyen 7 metre yüksekliğinde, 400 metre yüksekliğindeki sur duvarları ihya edildi.
Padişahların hayatının büyük bölümünün geçtiği 7 katlı Cihannüma Kasrı’ndaki çalışmalarda ise yüzde 70 ilerleme kaydedildi.
Osmanlı Sarayı’nda en önemli noktalarından olan arz odası padişahın kabul odası ile ilgili çalışmalara da başladı. Çalışmalarla toprak altında kalan saray yavaş yavaş ete kemiğe büründü.
Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanı Yasin Yıldız, kazı çalışmaları neticesinde ikinci avluyu çevreleyen 400 metrelik surun ortaya çıkarıldığını belirtti.
Ortaya çıkartılan surun bilim kurulu tarafından onaylanan proje kapsamında ihya edildiğini söyleyen Yıldız, “
Edirne Sarayı’nda Milli Saraylar Başkanlığı olarak 2 yıldır gerçekten yoğun çalışmalar yapıyoruz. Ekim 2022’de Milli Saraylar bünyesine dâhil olmuştu. Çok önemli çalışmalar hayata geçiyor. Sadece Edirne değil ülkemizin tarihi ve kültürel miras birikimi açısından da oldukça kapsamlı bir birikim hayata geçen. İkinci avluda yer alan Cihannüma Kasrı Edirne Sarayı’nın çok önemli bir nişanesi. Onun da onaylı projeleri doğrultusunda önemli bir aşama geçildi. Yüzde 70 oranında tamamlanmış durumda. Öncelikli olarak Edirne Sarayı’nın yaklaşık 1300 dönümlük araziye yayıldığını tarihsel olarak biliyoruz. Bunun önemli bir kısmı farklı kurumlardan tahsisli birleştirilmek suretiyle Milli Saraylar’a devri yapılarak öncelikle arazinin bir araya getirilmesi süreci tamamlandı. Ardından Ocak 2023’te açıkladığımız gibi bir master plan üzerine yaklaşık 5 yılı kapsayan bir master planla Edirne Sarayı’nda restore edilecek binaların ihya edilebilecek binaların ve alanın bahçelerin, peyzajın restorasyon süreçlerinin tamamlanmasıyla ilgili bir master plan ortaya çıktı Milli Saraylar Bilim Kurulu tarafından.” Dedi.
Yıldız, Edirne Sarayı’nın taşkın riski taşıyan bölgede olduğunu, surların 7 metre yüksekliğinde yapılmasının bununla ilgili olabileceğini aktardı.
DSİ’yle taşkınla ilgili ilave çalışmaların devam ettiğine değinen Yıldız, ikinci avluda yer alan Cihannüma Kasrı’nın saray için çok önemli bir nişane olduğunu vurguladı.
Cihannüma Kasrı’nın yüzde 70 oranında tamamlandığını dile getiren Yıldız, “Bununla birlikte çok önemli bir yapı olan Kum Kasrı’nın proje çalışmaları devam ediyor. Literatür ve arşiv taramaları, belgeleme çalışmaları devam ediyor. Onun ardından burası da yakın zamanda ihya edilecek planlarımız arasında. Tabi ki bir Osmanlı Sarayı’nda en önemli mekanlarından olan arz odası padişahın kabul odası ile ilgili çalışmalarda başlamış durumda. Statik raporların tamamlanmasının ardından arz odasında da yakın zamanda ihya edildiğini göreceğiz. Tabi Edirne Sarayı’nın artık birinci avlu cephesinde kalan Babüssade’sinin de çalışmaları devam ediyor. Onlarla ikinci avludaki çalışmaları tamamlamış olacağız. Birinci avludaki mutfaklar geçmiş yıllarda farklı kurumlar tarafından restore edilmişti. Bununla birlikte yine ikinci avluda kalan Kum Kasrı Hamamı restore edilmişti. Burada dönemin restorasyon uygulamalarındaki bazı döneme uygun olan ama günümüzde artık kullanılmayan malzemelerin ayrıştırılması süreci olacak dolayısıyla Matbah-ı Amire ve Kum Kasrı Hamamı’nda da konservasyon, güçlendirme ve bazı restorasyon çalışmalarını hayata geçireceğiz. İkinci avluda bununla birlikte sel ile ilgili önlemleri DSİ ile tamamladıktan sonra peyzaj ve arazi tesviyesi çalışmalarımız olacak. Bu da çok önemli çünkü ikinci avlu biliyorsunuz Kum Meydanı olarak geçiyor. Birinci avlu Alay Meydanı olarak geçiyor. 2 avludaki peyzajla ilgili arkadaşlarımız çok önemli arşivlere ulaşmış durumdalar. Bu konuda özellikle Edirne’de bize destek olan tüm paydaş kuruluşlara da teşekkür borçluyuz. Onların sağladığı bilgi ve kaynakların üzerinden oldukça önemli donelere ulaşıyoruz ve Edirne Sarayı gün geçtikçe ete kemiğe bürünüyor.” Şeklinde konuştu.
