Edirneli kadınlar ‘Marteniçka' geleneğini sürdürüyor
Mart ayı ile birlikte baharın gelişi olarak nitelendirilen geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başladı. Kovid-19 salgın tedbirleriyle Edirne Kent Konseyi Kadın Meclisi üyeleri sevdiklerine ‘Marteniçka' yapıyor.
Edirne’de Kent Konseyi üyeleri, gelenekleri hatırlamak, gelecek nesillere aktarmak ve yaşatmak amacıyla Mart İpi (Marteniçka) yapımına başladı.
“Salgın tedbirleri kapsamında çalışma yapıyoruz”
Mart ayına girilmesiyle ‘Marteniçka’ bilekliği ve bebeği yapmaya başladıklarını söyleyen; Edirne Kent Konseyi Kadın Meclisi Başkanı Sevim Karaman; “Yapımı teknik olarak makromeye benzediği için bu çalışmanın arasında buna da yer verdik. Önceki yıllarda kalabalık ve coşkulu şekilde çalışmalar yapıyorduk. Ama bu yıl salgından dolayı tedbirlerimizi alarak yoğunluk oluşmadan yapıyoruz. Evlerinde yapan arkadaşlarımız da oluyor. Kadın meclisi üyesi arkadaşlarımız salgın tedbirlerine uyarak bu çalışmayı yapıyor ve ortaya çıkardıkları ürünleri sevdiklerine hediye ediyorlar. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan’a has bir gelenektir. Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına “martenitsa” olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. Biz de komşu ülke Bulgaristan’da uygulanan geleneği sürdürüyoruz. Âdete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar” şeklinde konuştu.
“Komşunun geleneğini Edirne’de de sürdürüyoruz”
Bulgaristan’da yüzyıllardır devam eden geleneği sürdürmeye devam ettiklerini söyleyen Halk Eğitim Merkezi Usta Öğreticilerinden Hümeyra Erçin; “Mart ayının başlamasıyla birlikte takılan bilekliklerin, şans, uğur, bolluk ve bereketi simgelediğine inanılır. Bu gelenek tüm Trakya’nın yanı sıra hatta Türkiye çapında da yapılan bir etkinlik haline gelmiştir. Bu yıl Kovid-19 salgını nedeniyle çok fazla etkinlik şeklinde yapılamadığı için biz de belli zamanlarda belli gruplar halinde sınırlı sayıda katılımcıyla yapıyoruz. Bunun yanı sıra evlerinde yapanlar da var. Kırmızı ve beyaz renk kullanılarak bir de boncuk takılarak yapılan bileklikler herkes tarafından ilgi görüyor. Mart ayının başında takılan bileklikler ay sonuna kadar taşındıktan sonra leylek görüldüğünde dilek tutularak meyve veren bir ağaca asılır” ifadelerine yer verdi.
MARTENİÇKA NEDİR?
1 Mart’tan başlayarak Mart ayının sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan boncuklu bir süs olan Marteniçka’nın şans, uğur, bolluk ve bereketi simgelediğine inanılır. Önceleri kırmızı-beyaz yünden yapılan martenitsalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller yapılmıştır. Martenitsaların gelmiş geçmiş tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise, ’Pijo ve Penda’ adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır. Bulgaristan’a has bir gelenek olan ve çok eskilere dayanan Baba Marta, Trakya’da da kutlanıyor. Çok eski bir Balkan kültürü olan Marteniçka (Martenitsa), 1 Mart tarihi ile kırmızı ve beyaz iplerle örülmeye başlanır ve bileklere takılır. Mart ayının sonuna kadar takılan Marteniçka bileklikleri, leyleklerin gelmesiyle birlikte meyve veren bir ağaca bağlanır.
Özlem Ceylan
