ESKİ MAKİNELERE HAYAT VERİYOR
Edirne'de yaklaşık 40 yıldır dikiş makinesi tamiri yapan 54 yaşındaki Zeki Kaynarca, mesleğinden kopmayarak teknolojiye direnmeye devam ediyor. Edirne'de dikiş makinesi tamirciliği yapan iki kişi kaldıklarını ifaden eden Zeki usta, mesleğinin yok olmasını istemiyor.
Edirne’de dikiş makinesi tamirciliği yapan Zeki Kaynarca, 40 yıldır aynı heyecanla mesleğini devam ettirmenin mutluluğunu yaşıyor. Gelişen teknolojiyle sayıları her geçen gün azalan dikiş makinesi ustaları, tüm olumsuzluklara rağmen mesleklerini devam ettirmeye çalışıyor. Gençliğinden beri dikiş makinesinin başında hünerlerini sergileyen tamirci Zeki Kaynarca, 40 senedir dikiş makinesi tamirciliğiyle geçimini sürdürüyor. Bir zamanlar, çeyizlerin vazgeçilmezi olan dikiş makineleri artık yük olarak görülüyor. Hazır giyim ile evlerden kalkan dikiş makinelerinin tamirinin son temsilcileri ise ayakta durmaya çalışıyor.
“Teknolojik modeller artıyor”
1980 yılından beri dikiş tamirciliği mesleğini icra ettiğini söyleyen 54 yaşındaki Zeki Kaynarca, eski sürece göre yeni makineler çıktığını, yeni modellerle müşterilerin kullanımının daha kolay hale geldiğini ifade etti.
Teknolojik modellerle tekrardan dikiş makine kullanımının arttığını ifade eden Kaynarca, “Şimdi insanlar kendi dikiş, nakış işini yapmak istiyorlar. Makinalarda uygun, kullanımı da güzel, talep iyi. Kullanım kolaylığı gelince makinalara, bayanlar artık makinalarını her yere götürüyor. Denize bile giden, ben makinesiz duramam diyerek makinasını alıp yazlık bölgede kıştan biriktirdiği parçaları dikip, biçiyor.” Şeklinde konuştu.
“Benim için bu meslek bir zevk”
Kendisine tamir için gelen en eski makinenin 155 yaşında olduğunu söyleyen Kaynarca, vatandaşların bu tarz eşyaların kıymetini bilmediğini belirtti. Elinde kalan parçalarla eski makinelerin tamirini yaptığını belirten Kaynarca, “Daha eskileri de var ama millet kıymetini bilmedi attı onları. Elinde olanda getiriyor, elimizde kalan eski parçalardan tamirini yapıyoruz. Onla da uğraşmak ayrı bir zevk. Eski makinayı canlandırmak farklı bir şey oluyor. Yeni model çıktıkça eskilerin değeri kalmadı. Annesinden, kayınvalidesinden kalma varsa hoşuna giden kenara ayırıyor. Bazıları var kıyamazsın çok güzel. Süslemeleri olsun, işçiliği olsun çok güzel.” İfadelerini kullandı.
“Meslek yok olma tehlikesi yaşıyor”
Kaynarca, mekaniğe karşı bir merakı olduğu için bu mesleği yaptığını belirterek, “Ama insan yetişir mi bu meslekten, yetişmez. Daha kapıdan girerken kaç para vereceksin diyor, sigorta yapacak mısın. Gel ben sana bir meslek öğreteyim. Herkes okuyup da masa başında çalışmayacak. Benden sonra sen devam et.” Dedi.
“Hayatımı bu meslekle geçirdim”
Bu dönemdeki makinelerin eskiye göre daha iyi olduğunu söyleyen Kaynarca, “Ben şimdiki aklım olsa kızıma öğretirdim bu tamiri. Çok daha güzel ve eğlenceli bir meslek. Ben çocuklarımı bu meslekten kazandığımla büyüttüm. Okuttum, ev geçindirdim, bağ kur ödedim, dükkan çevirdim. Buna şükür.” Dedi.
9-10 sene önce Saraçlar Caddesi’nde bir makine tamircisinin olduğunu, vefat ettiğini, Edirne’de artık dikiş makine tamircisinin olmadığını dile getiren Kaynarca, “Bu işi yapacak insan yok, yetişmez de bitti. Dikiş makinası tamirciliği gözlerde para kazanılmayacak meslek olarak görülüyor ama bereket versin.” Açıklamalarında bulundu.
“İnsanlar tamir edeceğime yenisini alayım diyor”
Makinede ilk olarak arıza tespiti yapıldığını belirten Kaynarca, “Sonrasında kaça yapılacak, değişecek parça var mı söyleriz. Müşteri bütçesine göre değerlendirir. Bakar ya alır gider, ya da yaptırır. Baktık diye para alacak değiliz. En çok mekik yatak bölümü dediğimiz, dişli plakaları bozuluyor. Maliyet işçilikle beraber 70’den başlıyor, 150 liraya kadar da gidiyor. Elimizde çoğu makinanın parçası var. Yurtdışından gelen makine bile olsa oturur, uğraşırız. Çünkü insanlar artık tamir edeceğime at yenisini alalım demeye başladı. Makinesini yaptırmak isteyende o makinaya alışmış istemiyor başka bir şey.” Dedi.
Kaynarca, 1980 yılından beri 10 binin üzerinde makine tamir ettiğini belirterek, “Makinanın kullanım kursları Halk Eğitim’de var. Nakış kursu, giyim kursunda bayanlar eğitim alıyor. Çeşit çeşit işler çıkıyor. Mayıs, haziran sonuna doğru sergiler oluyor. Güzel işler çıkıyor onlardan da tabi ki. Bizim terzi makinaları ile pek işimiz yok. Biz ev tipi makinaları tamir ediyoruz. Onların makinalarına biz sanayi tipi makine diyoruz. Onlar kolay kolay bozulacak bir makine değil. Zaten kendi işlerini, tamirlerini hallediyor onla. Gelse de yardımcı oluyoruz gene ama bizim işimiz ev tipi makine.” Şeklinde konuştu.
Burcu Temel
