Tarihi yapı sıcakta serinletiyor, soğukta ısıtıyor

Dönemin Osmanlı Padişahı çelebi Mehmet tarafından 1422 yılında Mimar hacı Alaeddin’e yaptırdığı Bedesten Çarşısı, 602 yılındır bozulmayan yapısıyla hizmet vermeye devam ediyor. Tarihi Selimiye Camisinin alt tarafından bulunan Bedesten Çarşısı, 14 Kubbesi, kesme taş duvarlar ve yüksek kemerleri ile sivil Osmanlı Mimarlarından biri olma özelliği bulunduruyor.

Tarihi çarşının en önde gelen özelliklerinden birisi ise hava şartlarına göre, soğuma ve ısınma gibi yalıtımlı olması. Yapının yazın serin, kışın sıcak olmasında en büyük etken ise binanın kendi özelliklerinden olduğunu belirten Sanat Tarihçisi Prof. Dr. Engin Beksaç, “Karşımızdaki Bedesten,  özel bir yapıdır. Ve kendi mimari örnekleri içerisinden de nadir bir örnek olarak kabul edilir. Kışın sıcak yazın ise serin olmasının sebebi binanın kendi özellikleriyle alakalıdır. Bu özellikler de yapılmış olduğu dönemin, yapan mimarın ve içinde bulunduğu toplumun yaşam şartlarının sonucu olan bir durumdur. Burası kesme taş ve tuğla destekli yapıdır. Binanın içinde kullanılan taş malzemenin durumu da bölgesel yapıyı tartacak şekilde yapılmıştır” şeklinde konuştu.

Bedesten Çarşısı Dernek Başkanı Hakan Fındıklı, kentte yaşanan bunaltıcı sıcaklarda çarşıdaki sıcaklığın 10 derece daha düşük ve serin olduğuna dikkat çekti. Tarihi çarşıda kimsenin klima kullanmadığını belirten Fındıklı, “Dışarıda dereceler 40’ları gördüğünde bizim çarşı 32’leri geçmez. En az 10 dereceye kadar serin oluyor burası. Kışın da tam tersi dışarıda 0 derece hava soğukken çarşıda sıcaklık 11-12 derecelerde oluyor. Yazın geldiğinizde dükkânlarda klima göremezsiniz. Kışın geldiğinizde de ısıtıcı kullanılmaz. Kubbelerde ki kurşunun altında bir harç var, o harçtan kaynaklandığı söyleniyor. Ayrıca bu çarşımız yüksektir. İç ve dış dükkanlar olmak üzere çatı kısmında 3 kat havalandırma bulunuyor. Bu havalandırmalar sayesinde çarşı sıcağı ve soğuğu dükkanlara vermiyor” Dedi.

Çarşı esnaflarından Yavuz Sert ise  “10 yıldan beri Bedesten Çarşı’sı esnafıyım. Dışarda bunaltıcı sıcaklıklar olsa da içerde sıcaklık değişiyor. Çarşının içi serin. Belki de mimari yapısından dolayı olabilir. Mesela ben taş duvara yaslanayım bir serinlik hissediyorum. Havaların sıcak olmasına rağmen içerisi serin, içeride bir hava döngüsü var.” İfadelerine yer verdi.

MUHABİR