YALAN VE PEMBE YALANBağlantı

Etrafımızda sık sık yalan söyleyen insanlara rastlarız. Hatta “Ben hiç yalan söylemem. Yalandan nefret ederim.” diyen biri bile bazen pembe yalanlar söyler.  – Belki bu kişi kendimiz de olabiliriz. - 
Lakin, yalan yalandır işte. Mesela doğru ya da gerçek olan bir şey için “pembe doğru, pembe gerçek” der miyiz hiç?
Demeyiz. 
Peki bazı yalanlara neden yalan değil de; pembe yalan deriz? Ayrıca kırmızı yalan, yeşil yalan vs. değil de; neden pembe yalan? Hiç sordunuz mu bu soruları kendinize?
Ben sordum. Ve düşündüklerimi şöyle ifade etmek isterim:

Her insan zaman zaman hata yapabilir, yanlış yapabilir. Yapılan hata veya yanlış karşımızdaki kişiye / kişilere ve kendimize de zarar verebilir. Bu noktada; vaziyeti örtbas etmek için çoğu insan yalan söylemeyi tercih eder. Yalan söyleyen insanlarcesaretsiz, özgüvensiz ve erdemsiz olan insanlardır; az önce saymış olduğum üç kişilik özelliği yalan söyleyen insanların zayıflıklarıdır. Ancak o insanlar bunun farkında değildir; ve onlar için zayıf oldukları şey, kendilerinin yalan söylemelerine sebep olan hataları, yanlışlarıdır. Bu yüzden yaşanan bir olumsuz olaydan sonra, durumu açık açık anlatmak yerine yalan söylemeyi tercih ederler.

Çok gariptir ki; zamanla, söylenen tüm yalanlar açığa çıktığında bile kimi insanlar“Ben yalan söyledim.” deyip durumu kabullenemez, bir özür dileyemez. Aksine marifetmiş gibi “Kızarsın diye, üzülürsün diye vs. pembe yalan söyledim. N’apayım?” deyip kendilerini savunurlar.

Bu tarzda bir savunma şeklini Freud’ un savunma mekanizmalarından“Bahane Bulma” olarak değerlendirebiliriz. Yani birey; bir duygu, düşünce ya da davranışın gerçek halini görmeyip; kendine uygun gelen, etrafça kabul görülebilir başka açıklamalar getirmeyi tercih eder. Böylelikle kişi haklı olmadığı durumlarda, kendini haklı gibi hissetmeyi ve davranışının sonuçlarından huzurlu olmayı amaçlayan bir düşünce içindedir.

Aynı zamanda “Halo Effect” inden de çok detaylarına inmeden bahsedersem; bu etkinin insanların ön yargılarıyla alakalı olduğunu söyleyebilirim. Örneğin; bir yalanı, karşı tarafa pembe yalan olarak algılatabilmek, o kişinin bilinçaltındaki ön yargılarını gizliden gizliye kullanmaktır. Çünkü pembe yalan denilerek; yalan, masumlaşmış bir hâl alır. Yani kişi ön yargısı yüzünden çok kötü olan bir durumu, kötü olarak; kötü olan bir durumu idare eder ya da iyi olarak algılar.

Zaten pembe yalan derken; pembe renginin seçilme sebebi de budur. Pembe renginin insan üzerindeki etkisi; olumlu duyguların oluşmasına yardımcı olmak, insanı sakinleştirmektir. Ve pembe yalan, her ne kadar soyut bir kavram da olsa, sadece “Pembe” kelimesi söylendiğinde bile insanlar üzerinde etkisini gösterdiğini düşünüyorum.

Kısacası, pembe yalan bir kandırmacadır. Maalesef ki; “Nasılsın?” , “Nasılsınız?” gibi günlük hayatta en çok karşılaştığımız bu sorulara, daima “İyiyim.” diyerek pembe yalan söyleyen insanlar da çok var.

Hepimiz biliyoruz ki; her gün iyi olamayız, olamıyoruz.
“Bugün pek iyi değilim.” , “İdare eder.” ya da “Kötüyüm.” gibi cevaplar verdiğimizde hiçbirimiz ölmeyiz, merak etmeyin.

Tüm yalanlardan ve pembe yalan diye kakalananlardan uzak durulması dileğiyle…

Özge ÖZKAN
Trakya Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği
İLETİŞİM: [email protected]